آقای WILNER یکی از وکلاء دعاوی در ایالت فلوریدا که قبلاً و برای اولین بار در دعوای مسئولیت مدنی بطرفیت شرکت دخانیات BROWN & WILLIAMSON موفق به تحصیل حکم به مبلغ هفتصد و پنجاه هزار دلار (750000 دلار) بنفع موکل خود شده بود و در نتیجه در اینگونه دعاوی شهرت کسب کرده بودند و متعاقباً وکالت خانم RAULERSON را در دعوای مشابهی بطرفیت شرکت دخانیات SJR NABIACO قبول کرده بودند, هم اینک اخبار واصله حاکیست که در دعوای اخیر الذکر محکوم به بیحقی شده اند. آقای WILNER هم اکنون سیصد (3300) دعوای مشابه دیگر را ر محاکم مختلف بطرفیت صنایع دخانیات وکالت و تحت اقدام دارند. مدعیان این دعاوی, همه اشخاص خصوصی هستند که مدعی هستند خودشان و یا اعضاء خانواده شان بعلت مصرف سیگار, سلامتی خود را از دست داده اند. آقای RONALD MOTLEY حقوقدانی که در دعوای ناموفق مذکور آقای wilner را یاری میداده اند, اظهار میدارند که عدم توفیق دردعوای مورد بحث, هیچ اثری در وضعیت دعاوی جریانی و آتی بطرفیت شرکتهای دخانیات نخواهد داشت, زیرا استنباط و استدلال قاضی دادکاه در دعوای مذکور مبنی بر اشتباه و خطا بوده و میباشد.

آقای wilner نیز اظهار میدارند که گرچه در این دعوی مقصود حاصل نشد ولی این امر نحوه عمل و برنامه کار ایشانرا در دعوای مشابه دیگری, بطرفیت شرکت دخانیات RJ RENOLDS که وقت رسیدگی آن در ماههای آتی تعیین شده, تغییر نخواهد داد.

کثرت دعوای خصوصی بطرفیت شرکتهای دخانیات در آمریکا, باعث شده به شرکت انگلیسی صنایع دخانیات BAT صدها فرم بیمه نامه های شرکتهای مختلف بیمه را بررسی کند, تا در مقابل دعاوی مدنی که در آمریکا بطرفیت شرکت فرعی خود یعنی شرکت دخانیات BROWN & WILLIAMSON مستقر در آمریکا, در حال انجام میباشد, راه علاج و چاره ای پیدا کند.

بعضی از بیمه نامه های مذکور در سالهای قبل تحصیل شده ولی بیمه گرها از پرداخت خسارت دعاوی خودداری مینمایند. صنایع دخانیات BAT در نظر دارد بطرفیت شرکتهای بیمه ای که از پرداخت خسارات مذکور امتناع مینمایند, به مراجع قضائی مراجعه کند. صنایع دخانیات BAT مضافاً اعلام نموده که انتظار میرود که مخارج و هزینه های دفاع از دعاوی در سال آینده از مرز صد میلیون دلار سال جاری تجاوز نماید. یکی از مدیران مسئول صنایع مذکور اظهار میدارد که شرکت آنها, امکانات پوشش بیمه ای بلاتری را در حال بررسی دارد. ایشان اضافه مینمایند که موضوع مستثنیات عدممسئولیت بیمه گرها بطور متنوع در زمانهای مختلف و در بیمه نامه های گوناگون آنها, منعکس شده و در نتیجه ایجاب مینماید که دعاوی اقامه شود, تا رفع ابهام از اینگونه مسائل بعمل آید.

دررابطه با دعاوی عمومی دولتهای ایالتی آمریکا بطرفیت شرکتهای دخانیات, بالاخره صنایع دخانیات آمریکا اختلافات خود را با چهل ایالت بعلاوه سرزمین وابسته PUERTO RICO خارج از دادگاه حل وفصل نمودند. ایالتهای مذکور بطرفیت شرکتهای دخانیات, دعاوی بطرفیت شرکتهای دخانیات, دعاوی را مطرح نموده بودند که ضمن آنها, خواستار جبران خسارا وارده به دولتهای ایالتی در خصوص معالجه و مدوای بیماریهای مرتبط با مصرف سیگار شده بودند. موافقتنامه حل وفصل دعاوی شامل دعاوی عمومی دولتهای ایالتی و یک دعوای جمعی و گروهی و شانزده دعوای جانبی دیگر میشود. مواد و مبانی اصلی موافقتنامه مذکور از قرار ذیل میباشد:

1_ صنایع دخانیات با هم مبلغ سیصدو و شصت و نیم (5/368 میلیارد دلار) میلیارد دلار در طول 25 سال آینده بتدریج پرداخت نمایند و سپس سالیانه تا مدت نامحدود مبلغ پانزده (15 میلیارد دلار) میلیارد دلار پرداخت خواهند نمود. وجوه مذکور برای جبران خسارات وارده به دولتهای ایالتی در رابطه با معالجه و مداوای بمباریهای ناشی از مصرف سیگار و نیز جبران خسارات وارده به مصرف کنندگان سیگار و خانواده های آنها و افرادیکه بعلت سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار فوت شده اند, در نظر گرفته شده است. قسمتی از وجود نیز بمصرف برنامه های کمک به افرادی خواهد شد که سیگار کشیدن راترک خواهند کرد. پنج میلیارد دلار از وجوه مذکور اختصاص به جبران خسارات مدعیان آتی خواهد شد کهمدعی هستند در آمدهای خود را بعلت مصرف سیگار از دست داده اند و یا اینکه صورتحسابهای معالجه و درمان خود را در این خصوص, ارائه خواهند داد.

2_ هیچکس در آینده نمیتواند دعوای جمعی و گروهی دیگری بطرفیت شرکتهای دخانیات اقامه نماید و یا اینکه دعاوی متعدد را بهم ملحق کند. حکم به خسارات و جریمه های سنگین ناشی از شبه جرم که در نظام حقوقی آمریکا معمول میباشد, در آینده علیه شرکتهای دخانیات صادر نخواهد شد.

3_ بر چسبهای هشدار دهنده حاوی عبارتهای: سیگار اعتیاد میآورد, سیگار سرطان میآورد, دود دخانیات باعث امراض ریوی مهلک برای غیر سیگاریها میشود و سیگار کشیدن میتواند شما را به کشتن دهد روی پاکتهای سیگار چاپ میشود.

4_ تبلیغات روی تابلوها و خارج از محوطه تولید سیگار ممنوع میباشد,گنجانیدن تبلیغات سیگار در فیلمهای کارتونی و اشکال انسانی, ممنوع میباشد. شرکتهای انسانی, ممنوع میباشد. شرکتهای دخانیات مجاز نیستند که اقلام فرآورده های خود را در فیلمها و برنامه های تلویزیونی منعکس نمایند و مضافاً مجاز نیستند که در شبکه ارتباطی جهانی INTERNET تبلیغ نمایند. از این به بعد شکرتهای دخانیات مجاز نیستند که مخارج مالی مسابقات ورزشی و یا وسائل و فرآورده های دیگر را بمنظور تبلیغ عهده دار شوند.

5_ صنایع دخانیات میبایست در برنامه کاهش سیگاریهای بین سنین 13 تا 19 سال از قرار 42 درصد کاهش در پنج سال, 58 درصد کاهش در 7 سال و 67 درصد کاهش در 10 سال, مشارکت نمایند. چنانچه اهداف مذکور حاصل نشد, صنایع دخانیات برای هر سال دو میلیارد دلار جریمه خواهند داد.

هنوز مشخص نیست که بار مالی و مخارج فوق الذکر چگونه بین شرکتهای دخانیات تقسیم خواهد شد. شرکت دخانیات RJR NABISCO در اعلامنامه اش خطاب به کمیسیون مبادلات و تضمینات آمریکا اعلام نموده که معتقد است, سهم شرکت مذکور از (10 میلیارد دلار) ده میلیارد دلاز پرداخت اولیه حدود ششصد (600 میلیون) میلیون دلار خواهد بود. شرکتهای دخانیات دیگر سهم خود را اعلام نموده اند, ولیکن عقیده بر آنستکه شرکت دخانیات PHILIP MORRIS بین 7/6 تا 7 میلیارد دلار و صنایع BAT حدود 7/1 میلیارد دلار, و شرکت LOEWS CORPORATION که صاحب شرکت دخانیات LORILLARD TOBACCO میباشد باقیمانده مبلغ را خواهند پرداخت.

آقای HOWARD TWIGGS رئیس انجمن حقوقدانان دادرسی دادگاهها, موافقتنامه فیصله اختلافات بشرح فوق را بعنوان اینکه یک معامله شیرین برای صنایع دخانیات محسوب میشود, را محکوم نموده اند وپرداخت مبلغ 5/368 میلیارد دلار فوق الذکر را یک خوراک بخور و نمیر توصیف نموده اند. ایشان این موافقتنامه را دردناک میدانند و اعلام نموده اند که شکرتهای دخانیات سالیانه چهارصد و پنجاه هزار (450000 نفر) نفر انسان را در آمریکا هلاک نموده و یا این موافقتنامه در 25 سال آینده نیز به این تلفات ادامه خواهند داد در حالیکه وجوهی را به تدریج خواهند پرداخت. انجمن حقوقدانان فوق الذکر, اعلامیه ای را در ژانویه 1997 میلادی منتشر و ضمن آن اعلام نموده بودند که آنها با هر موافقتنامه ای که دعاوی آینده را بطرفیت شرکتهای دخانیات ممنوع نماید, معترض خواهند بود.

در انگلستان آقای MARTYNDAY شرکاء موسسه حقوقی LEIGHDAY & CO. که دعاوی خصوصی افراد بطرفیت شرکتهای دخانیات راتعقیب و بررسی مینماید, اظهار میدار که ایشان بر این عقیده هستند که موافقتنامه فیصله اختلافات در آمریکا, خواهانهای انگلیسی را به صلح و سازش خارج از دادگاه تشویق نخواهد کرد. بعد از آنکه موافقتنامه فیصله اختلافات در آمریکا منتشر شد, آقای DAY اعلام نمود که او دعاوی را در انگلیس کماکان تعقیب خواهند نمود. نامبرده مضافاً اظهار میدارد که این موافقتنامه عجیب و غریب میباشد که گروهی از شرکتها مبلغ کلانی بیش از آنچه در سایر نقاط جهان دیده شده, پرداخت میکنند و این امر بازتابهای بین المللی را با خود خواهد داشت و دعاوی از این قبیل را در سطح جهانی تشویق خواهد نمود.

دعاوی مسئولیت مدنی ناشی از مصرف سیگار در برزیل نز شروع شده و داستان خود را دارد. وکلای خواهانهای اینگونه دعاوی در برزیل, این روزها خوشحال بنطر میرسند, زیرا اخیراً دادگاهی در برزیل حکمی بنفع خانواده مردی بنام NELSON CABRAL ALVEZ صادر نموده که بعلت بیماری مرتبط با مصرف سیگار فوت شد بوده است. وکلای دعاوی پیش بینی میکنند که بر این اساس, سیگاریها به دادگاهها هجوم و مراجعه خواهند نمود. خانواده متوفای مذکور که در سال 1995 میلادی فوت شده, دعوائی بطرفیت شرکت دخانیات SOUZA CRUZ و بخواسته معادل 36/1 میلیون دلار اقامه نموده بودند. خانواده مذکور مدعی بودند که متوفی از 18 سالگی روزانه هشتاد (80) نخ سیگار مصرف مینموده تا اینکه بعلت سکته قلبی در سن 41 سالگی در گذشته است. متوفی سه نوع مختلف سیگار را مصرف میکرده که هر سه نوع بوسیله شرکت دخانیات مورد بحث تولید شده و میشود. دادگاه در حکم خود نتیجه گرفته است که مصرف سیگار عامل تعیین کننده سکته قلبی متوفی بوده است. شرکت دخانیات برزیلی SOUZA CRUZ و صنایع دخانیات انگلیسی BAT که هشتاد درصد سهام شرکت برزیلی را دراختیار دارد,بر این عقیده هستند که دلائل پرونده حتی کافی برای احراز اینکه متئفی بعلت سکته قلبی فوت شده, نبوده تا چه رسد که سکته قلبی ناشی از مصرف سگیار بوده و بنابراین حکم دادگاه, تنها برمبنای یک اشتباه اداری صادر شده و آن اشتباه این بوده که روی گواهی فوق متوفی به سیگار کشیدن هم اشاره نموده بوده اند. شرکت دخانیات برزیلی مدعی است که متوفی در حالیکه فوت شده بود, به بیمارستان منتقل شده و خانواده نامبرده, تاریخچه بیماریهای قلبی داشته اند. سخنگوی صنایع دخانیات BAT اظهار میدارد که دلائلی هم وجود نداشته و ندارد که نشان دهد, تبلیغات شرکتهای دخانیات گمراه کننده بوده است و حتی یک کالبد شکافی و عمل تشریح هم روی متوفی انجام نشده است و در نتیجه قاضی دادگاه براساس اطلاعات و سوابق و شواهد خارج از پرونده حکم صادر نموده و این حکم تا حد زیادی, یک حکم سیاسی بوده و خیلی مطمئن هستند که در مرحله تجدید نظر حکم نقض خواهد شد. سخنگوی مذکور به نظریه ای که در آینده احکام بیشتری علیه شرکتهای دخانیات در برزیل صادر خواهد شد, حمله نموده و حکم فعلی دادگاه مبنی بر اشتباه و خطا میداند و اضافه نموده که در موعد معین از حکم تجدید نظر خواهی بعمل آمده است.

از طرف دیگر وکیل اصلی خواهانها, قبول دارد که گواهی فوت عامل تعیین کننده در صدور حکم بوده است. نامبرده اظهار میدارد که پزشکانی که بر بالین متوفی در بیمارستان بوده اند, اعلام نموده اند که سیگار کشیدن از عوامل مهم فوت نامبرده بوده است. وکیل مذکور یازده (11) دعوای مشابه دیگر بطرفیت شرکت دخانیات SOUZA CRUZ در اختیار دارد و اظهار میدارد که هم اینک منتظر نتیجه قطعی و نهائی دعوای مورد بحث میباشد. حکم بدوی که بنفع خانواده متفوی صادر دشه, شرکت خوانده را محکوم نموده که معادل هشتاد و یکهزار دلار بطور نقد و معادل هفتصد و بیست دلار ماهیانه نیز بعنوان مستمری به دو صغیر متوفی پرداخت نماید. این حکم تنها یک هفته بعد از حکمی صادر شد که حکم اخیرالذکر در دعوای مسئولیت مدنی مشابه بنفع شرکت خوانده صادر شده بود.

در آمریکا یک ماده معدنی دیگری تولید میشود بنام ASBESTOS این ماده که غیر قابل اشتغال بوده به پنبه و پارچه و سایر مواد دیگر اضافه مینمایند تا پنبه و پارچه و مواد دیگر را غیر قابل اشتغال و عایق نماید. ماده مذکور مصارف زیادی دادر و از جمله در کشتیها برای پوشش لوله های بخار ودر لباسهای ضد آتش در آتش نشانی استفاده میشود. بهنگام استفاده, از ماده مذکور پودر و ذراتی متصاعد میگردد که استنشاق این ذرات مضر و خطرناک بوده و تولید سرطان مینماید و بهمین جهت مصرف کننده میبایست با مایک و عینک ایمنی کار نماید و بهنگام مصرف طوری قرار گیرد که پشت به باد باشد. اخیراً مواردی دیده شده که علت فوت, ترکیبی از سیگار کشیدن و استنشاق ماده شیمیائی مذکور بوده است. جریان از این قرار میباشد که شرکت تولید کننده ASBESTOS بنام شرکت صنایع RAYMARK دعاوی دیگری بطرفیت پنج شرکت دخانیات در دادگاه ایالتی فلوریدا و دادگاه ایالتی آتلانتا در ایالت جرجیا اقامه نموده است. شرکت RAYMARK در دعاوی مذکور خواهان جبران خساراتی میباشد که به قربانیان استنشاق ASBESTOS پداخت نموده که اینها در عین حال سیگاری هم بوده اند. طبق گزارشهای پزشکی, سیگاریها خیلی بیشتر در معرض خطرات استنشاق ASBESTOS قرار دارند تا غیر سیگاریها 1. ئکیل شرکت صنایع RAYMARK در این دعاوی, همان آقای WILNER فلوریدائی میباشد که حکمی را بنفع موکل خود در ایالت فلوریدا در مرحله بدوی در قضیه سیگار تحصیل نموده است. برطبق اطلاعات آقای WILNER شرکت تولید کننده ASBESTOS تا کنون بیش از چهارصد میلیون دلار برای حل و فصل دعاوی مرتبط به مبتلایان به استنشاق ASBESTOS پرداخت نموده است. او اظهار میدارد که حداقل 20 تا 50 درصد مبلغ مذکور به شرکتهای دخانیات مربوط میشود.

پی نوشت :

مطالب این قسمت از شماره های NOVEMBER, JUNE 1997 برابر با تیر و مرداد و آبانماه 1376 مجله دعاوی بازرگانی بین المللی:
INTERNATIONAL
COMMECIAL
INTERNATIONAL
LITIGATION, AEUROMONY
PUBLICATION چاپ لندن اقتباس شده است.

نویسنده جلال زرینی
سایت قوانین